Fot. Freepik
Z używaniem urządzeń z zakresu nowych technologii jest jak z jedzeniem - może być zdrowe (różnorodne, z umiarem), albo też niezdrowe (z przewagą prostych węglowodanów, niektórych tłuszczów, nieregularnie i jednorazowo duże porcje). Podobnie jak dobrych zwyczajów żywieniowych, tak i rozsądnego korzystania z technologii należy się uczyć od najmłodszych lat. Oznacza to, że przed rodzicami i nauczycielami stoi ważne zadanie - wypracowanie u dzieci zdrowych nawyków związanych z używaniem urządzeń cyfrowych.
Wskazówki - kiedy i jak można bezpiecznie wprowadzić dziecko w świat nowych technologii cyfrowych – znajdziesz tu: Jakie zagrożenia czyhają w sieci?
Urządzenia cyfrowe w domu.
Jeśli już dziecko korzysta z urządzeń (niezależnie od tego czy ma 4 czy 8 lat), warto wprowadzać pewne zasady, np. ile czasu dziecko może spędzić z urządzeniem w ciągu dnia, albo tygodnia. Niektórzy rodzice pozwalają na korzystanie przez 1 godzinę dziennie, inni tylko przez dwa dni w tygodniu i w weekendy. Dlaczego takie ograniczenia? Aby pozwolić dziecku funkcjonować także bez telefonu czy tabletu, by poznawało inne sposoby spędzania czasu, rozwijało swoją kreatywność i nie męczyło wzroku ciągłym wpatrywaniem się w ekran.
Kolejną zasadą powinno być niekorzystanie przez dzieci z urządzeń przed snem. Czasem maluchy mają problem z zaśnięciem, boją się spać same. Wtedy rodzice sięgają po urządzenia cyfrowe, aby odwrócić uwagę dziecka i w konsekwencji, by zasnęło. Dla wyciszenia można korzystać z relaksacyjnych bajek lub muzyki, ale w taki sposób, aby dziecko je słyszało, a nie oglądało. Warto pamiętać, że oglądanie tych samych bajek, które dziecko wiedziało już w ciągu dnia, oddziałuje pobudzająco, a nie wyciszająco.
Dobrze, by rodzice znali treści bajek, filmów czy aplikacji, z których korzystają ich dzieci. Te z nich, które zostały zaprojektowane jako edukacyjne, uczą poprzez poszerzanie słownictwa, ćwiczenie pamięci itp. I to takie aplikacje mają potencjalnie pozytywny wpływ na rozwój dzieci. Wiele telefonów (smartfonów) ma dostęp do bezpłatnych programów, z których można korzystać.
Kolejna kwestia – dla rozwoju dziecka ważny jest kontakt z rówieśnikami i z rodzicami, także podczas korzystania z urządzeń cyfrowych. Należy wybierać takie aplikacje, gry czy zabawy, które wymagają interakcji, rozmowy, uzgodnień.
Poza wypracowywaniem zdrowych nawyków związanych z korzystaniem z urządzeń cyfrowych, warto wprowadzić takie zwyczaje jak:
- odkładanie telefonu podczas wspólnego posiłku,
- wyciszanie telefonu na noc,
- niepozostawianie aparatu na noc, w trybie ładowania, na szafce nocnej przy łóżku.
Zasady te powinny dotyczyć wszystkich domowników, bez wyjątku. W efekcie: podczas obiadu czy kolacji będzie okazja do rozmowy, a w nocy – zapewniony nieprzerwany sen.
Urządzenia cyfrowe w szkole.
W niejednej polskiej szkole dzieci nie mogą korzystać z telefonów, czy tabletów podczas lekcji, a nawet na przerwach. Mogą przynieść telefon lub inne urządzenie do szkoły, ale trzeba je wyciszyć i pozostawić w specjalnie do tego przeznaczonym miejscu. O tych zasadach należy poinformować rodziców, żeby nie dzwonili do swoich dzieci podczas przerw. Jeśli wydarzy się coś ważnego, to zawsze można zadzwonić do szkoły i poinformować o tym wychowawcę.
Ponieważ korzystanie z urządzeń cyfrowych staje się coraz popularniejsze, warto zadać pytanie: jak atrakcyjnie spędzać czas wolny bez telefonu czy komputera? Można poszerzyć te ćwiczenia o odczuwane stany i emocje: co można robić, gdy pada deszcz i się nudzę? Co mogę zrobić jak jestem smutny? Co mogę zrobić jak się boję? Itp.
W szkole warto także przeprowadzić lekcje na temat technologii wykorzystując do tego gotowe materiały czy programy. Do takich materiałów należą np. scenariusze zajęć przygotowane przez Fundację Poza Schematami: Rysia i Tolek w krainie zdrowych nawyków czy Rysia i Tolek na cyber-zachodzie. Na stronie Fundacji można zaleźć też broszury informacyjne dla rodziców i nauczycieli na temat – czym są uzależnienia behawioralne, a także przykładowe scenariusze zajęć.
Kolejnym źródłem wiedzy i materiałów jest strona Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, na której można znaleźć zarówno materiały audiowizualne, jak i scenariusze do zajęć z ich wykorzystaniem, np. Owce w sieci, Sieciaki czy 3…2…1… internet.
Rodzicu, wprowadź zasady korzystania z urządzeń cyfrowych, zanim pojawią się problemy. Skorzystaj ze strony www.domowezasadyekranowe.fdds.pl
Nauczycielu, w sieci jest wiele bezpłatnych materiałów do wykorzystania podczas zajęć (np. godziny wychowawczej).
dr Magdalena Rowicka
Jak rozpoznać, czy już pojawił się problem? - Wypełnij Ankietę
Cykl video:
Nowe technologie - nasi sprzymierzeńcy, czy źródło zagrożeń
Czy i jak media cyfrowe zmieniają rozwój dzieci
Współczesna rodzina jako miejsce wzrastania dzieci
Podcasty
