Lwowscy nauczyciele

Czytaj dalej
Fot. Materiały prasowe
Maciej Łagiewski

Lwowscy nauczyciele

Maciej Łagiewski

Wbrew obiegowej opinii, po 1945 roku do Wrocławia przyjechało niewielu rodowitych lwowiaków, stanowili zaledwie kilka procent ogólnej liczby ówczesnych mieszkańców. Ta niewielka grupa miała jednak ogromny wpływ na życie w mieście w powojennych latach.

W tym okresie w stolicy Dolnego Śląska można było odnieść wrażenie licznej obecności rodowitych lwowian. Z tego miasta pochodziła choćby większość wrocławskich tramwajarzy oraz spora grupa urzędników. Również duża liczba tutejszych restauracji i kawiarni prowadzona była przez przybyszy ze Lwowa. W słynnej restauracji „U Fonsia” przy ulicy Szewskiej panowała wręcz lwowska atmosfera, kelnerzy mówili z tamtejszym akcentem chętnie racząc gości anegdotami z rodzinnego miasta.

Największe zasługi dla odbudowy Wrocławia, szczególnie jego życia naukowego, mieli jednak lwowscy profesorowie, dzięki którym reaktywowano wrocławskie uczelnie. Jako jeden z pierwszych, na czele grupy operacyjnej, do miasta przyjechał profesor Stanisław Kulczyński (1895-1975).

Przed wojną, w wieku zaledwie trzydziestu lat, objął Katedrę Systematyki i Morfologii Roślin na Uniwersytecie Jana Kazimierza i dyrekcję tamtejszego Ogrodu Botanicznego. Pod jego wodzą młodzi naukowcy wdrażali nowatorskie metody badawcze, co w efekcie doprowadziło do powstania „lwowskiej szkoły geobotanicznej”. Jedną z jej największych zasług były badania polskich torfowisk, prowadzone przez Stanisława Tołpę (1901 - 1996), który po wojnie również znalazł się we Wrocławiu.

W stolicy Dolnego Śląska Stanisław Kulczyński energicznie zabrał się też do przygotowania inauguracji roku akademickiego na połączonych uczelniach - Politechnice Wrocławskiej i Uniwersytecie Wrocławskim. Następnie przez sześć lat pełnił funkcję rektora, najpierw wszystkich tutejszych szkół wyższych, a później samego Uniwersytetu.

Jednym z kolejnych rektorów wrocławskiej Alma Mater był Alfred Jahn (1915 - 1999), urodzony w Kleparowie, zachodniej dzielnicy Lwowa. Na Uniwersytecie Jana Kazimierza skończył studia geograficzne, po czym został asystentem w Instytucie Geograficznym. Na macierzystej uczelni uzyskał również stopień doktora filozofii. Odbył także wyprawę na Grenlandię, która zapoczątkowała jego polarne zainteresowania naukowe.

Od 1950 roku pracował jako kierownik zakładu geografii fizycznej, a później geomorfologii na Uniwersytecie Wrocławskim, w latach 1962-1968 był jego rektorem. Podczas wydarzeń w marcu 1968 stanął po stronie strajkujących studentów, narażając się na represje ze strony komunistycznych władz.

Słynną „lwowską szkołę matematyków” reprezentował Hugon Steinhaus (1887 - 1972). Pomimo trudności jakie napotkał, stworzył we Wrocławiu liczący się na całym świecie ośrodek matematyczny, ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania matematyki w innych dziadzinach życia.

Kontynuował nawet prowadzenie legendarnej Księgi Szkockiej. Jej historia zaczęła się w latach 30. wieku XX we lwowskiej kawiarni, gdzie grono wybitnych matematyków przy barowym stoliku dyskutowało o naukowych problemach. Dla notatek, wcześniej zapisywanych na blacie stołu, postanowiono założyć specjalny zeszyt.

Na Politechnice Wrocławskiej również nie brakowało naukowców o lwowskim rodowodzie.

Kazimierz Idaszewski (1878 - 1965) był nie tylko profesorem Politechniki Lwowskiej, ale również radnym miejskim tego miasta. We Wrocławiu organizował od podstaw Wydział Mechaniczno-Elektryczny, w listopadzie 1945 wygłosił wykład inaugurujący działalność Politechniki Wrocławskiej.

Studia medyczne w stolicy Dolnego Śląska pomagał reaktywować rodowity lwowianin Antoni Falkiewicz (1901 - 1977). Studiował medycynę na Uniwersytecie Jana Kazimierza, później pracował w Klinice Chorób Wewnętrznych, dając się poznać jako doskonały pedagog, uzdolniony diagnosta i naukowiec. Po wojnie profesor osiadł we Wrocławiu, gdzie objął Klinikę Chorób Wewnętrznych. W latach 1954-1957 był rektorem Akademii Medycznej. Z jego inicjatywy powstał również wrocławski oddział Polskiego Towarzystwa Lekarskiego.

W styczniu 1946 roku decyzją Ministra Kultury i Sztuki oraz Zarządu Głównego Związku Polskich Artystów Plastyków, do Wrocławia skierowany został Eugeniusz Geppert (1890 - 1979) z zadaniem założenia Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych.

Eugeniusz Geppert urodził się we Lwowie, jednak studia historyczne i artystyczne ukończył w Krakowie. Wielokrotnie odbywał podróże studyjne, z których największy wpływ na jego twórczość wywarły pobyty we Francji, szczególnie w Paryżu. 7 października 1946 roku w obecności swoich współpracowników i studentów profesor Eugeniusz Geppert zainaugurował pierwszy rok akademicki nowopowstałej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych.

Przybyli do Wrocławia lwowscy naukowcy, artyści, lekarze czy sportowcy kształcili na uczelniach wyższych i w szkołach kolejne pokolenia mieszkańców miasta. Dlatego do dziś Lwów i wspomnienia o nim bliskie są sercu każdego wrocławianina.

Autor tekstu jest dyrektorem Muzeum Miejskiego Wrocławia

Maciej Łagiewski

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.